door Frans Ruijter

In Tussen Hei en Wei van februari 1972 stond onderstaand verhaal over de ontbinding van Stad en Lande van Gooiland en daarmee het einde van de Erfgooiers. 

Met een grote manifestatie in het Singer in Laren wilde men afscheid nemen van een organisatie die ruim 1000 jaar had bestaan. Er werd door alle zes de Gooise plaatsen een avond georganiseerd, maar dat werd geen overweldigend succes. Totdat op woensdag 12 januari 1972 Blaricum aan de beurt was. Ben Straatsma maakte het verslag. Ben was in die tijd hoofd Algemene en Juridische Zaken van de gemeente Blaricum en een zeer betrokken Blaricummer.

Hij heeft het later gebracht tot burgemeester van Berghem, Vlijmen en Hilvarenbeek en tot waarnemend burgemeester van Sluis-Aardenburg.
[foto: De Erfgooiersboom op zijn tijdelijke plaats naast het Singermuseum in Laren]

 

Honderden opgetogen Blaricummers enteren Singer Museum

door B.J. Straatsma, 15 januari 1972
Op woensdag 12 januari jl. om 20.15 uur kon de in stemmig zwart gestoken Blaricumse burgervader Mr. M. Tydeman reeds constateren dat de door hem gelanceerde gedachte, een Blaricumse bindingsavond te organiseren, in het Singer Museum te Laren, was ingeslagen als een bom.
Terwijl het Larense politieapparaat inmiddels alle beschikbare hulpkrachten had ingeschakeld om de verkeersstroom in goede banen te leiden en ijlings toegeschoten hulpploegen een aanvang begonnen te maken met het herstellen van de door de enthousiaste menigte uit zijn voegen gelopen toegangsdeur van het museum, maakte Singerdirecteur P. Leffelaar onopvallend enkele omtrekkende bewegingen rond het gebouw. De ontroering was hem te machtig geworden. Stiekem een traan wegpinkend probeerde hij tevergeefs een verklaring te vinden voor deze plotselinge overweldigende belangstelling voor de tentoonstelling 1000 jaar Erfgooiers welke zich tot nog toe slechts mocht verheugen in het bezoek van een aantal Erfgooiers die, star voor zich uitkijkend, slechts wisten te mompelen: ‘Een erfgooier is iemand die nooit erft.’ Gelegenheid voor veel overpeinzingen was er echter niet. De vrolijke tonen van het Blaricumse tamboer- en majorettekorps, dat een perfecte show uitvoerde in de feestelijk verlichte tuin, deed het enthousiasme van het in aantal steeds maar toenemende publiek tot schier ongekende hoogte uitgroeien.

Een Huizer?
Tussen de menigte bevond zich ook Willem Duys. Uit zijn ietwat geopende mond en de zorgelijke trek op zijn voorhoofd mocht worden afgeleid dat hij naarstig bezig was vergelijkingen te trekken tussen het bezoekersaantal dat nu aanwezig was en het aantal dat hij gewoonlijk mocht begroeten tijdens het verzorgen van uitzendingen vanuit de Singerconcertzaal. Uiteraard maakte hij ook nu een vuist, zij het in zijn broekzak en enige omstanders hebben mij verteld dat hij, ondanks alles uit puur enthousiasme, tot tweemaal toe op het punt heeft gestaan het Wilhelmus aan te heffen. Inmiddels dreigde in een van de vele zalen een incident te ontstaan. Een aantal leden van de tot ongeveer 700 personen uitgegroeide Blaricumse commune meende een Huizer tussen het publiek waar te nemen. Hoewel reeds opgewekt voorbereidingen werden getroffen om de ongelukkige buiten de zaal te werpen, behoefde dit voornemen niet tot uitvoering te worden gebracht omdat de betrokkene aan de hand van een in de binnenzak van zijn colbert gestoken exemplaar van Tussen Hei en Wei en een inmiddels verlopen rijbewijs kon aantonen in Blaricum thuis te behoren.

Erfgooiersboom
Opvallend was de grote belangstelling voor de filmpjes die over Blaricum werden vertoond. Nauwelijks verscheen de intussen van radio, tv en filmjournaal bekend geworden. Gijs Calis Lzn. op het witte doek, of een enthousiast applaus viel hem ten deel. Ditzelfde gold voor vele andere bekende dorpsfiguren, waaronder ex-pastoor Jongerius. Het is duidelijk dat de Blaricumse bindingsavond, vooral vanwege de ongedwongen sfeer, een groot succes is geworden. Terecht heeft de gemeenteraad, voor het grootste deel zelf aanwezig, voor deze Blaricumse operatie een krediet uitgetrokken. Al met al heeft dit blijk van saamhorigheidsgevoel en spontaan enthousiasme, aangetoond dat het in Blaricum mogelijk is zonder een ingewikkelde en tijdrovende organisatie iets leuks op poten te zetten. Het strekke de overige Gooi-gemeenten tot voorbeeld! De gemeente Laren, die ooit eens een vergeefse poging aanwendde Blaricum te annexeren, zal zich na dit Blaricums machtsvertoon op haar grondgebied wel hoeden opnieuw tot dergelijke snode plannen te komen. Om van Huizen nog maar niet te spreken! Vandaar dat Blaricum thans met recht aanspraak kan maken op de totempaal (Erfgooiersboom van Gerardus Lanphen) welke als trots voorbeeld van Blaricumse kunstbeoefening prijkt voor het Singergebouw. Aan deze paal zullen ze sterven, degene die het op Blaricum hebben gemunt en terecht, want de parel van het Gooi is zijn bestaansrecht waard.

Ontbindingsvergoeding van Stad en Lande in de toenmalige Expohal in Hilversum. In deze vergadering werd door 3000 erfgooiers besloten tot liquidatie.