door ds. Jurjen Zeilstra, predikant van de Dorpskerk
Alles van waarde wordt altijd bedreigd. Kerstfeest toont ons die waarheid. Maar niet om ons bang te maken, integendeel. Het is om ons te bewaren voor vertwijfeling dat Jezus Christus uit een aardse moeder werd geboren, net als ieder een kwetsbaar kind. Wij zijn kwetsbaar, maar niet weerloos. Vandaar die kerstvertelling, vandaar die herders en die schapen in het Lucasevangelie. Vandaar die maagdelijke moeder, opzettelijke interne tegenspraak. Vandaar die engelen die het durven van vrede te zingen, ook al kent de wereld nog zoveel geweld. Dit kind toont mensen al tweeduizend jaar het kwetsbare van God en alles wat goed is op aarde.

Juist omdat het een mensenkind is, breekbaar en broos, met menselijke behoeftes, als voedsel en kleding en warmte en liefde, kunnen wij allemaal ons in dit kind herkennen. Het is een prachtig verstild beeld, psychologisch diep, want het gaat ook, en misschien wel vooral, om het kind in ons eigen hart. Wat is eigenlijk je ‘ziel’? Waar zit die ziel in je lijf? Je kunt je ziel niet aanwijzen. En toch verwijst het woord ‘ziel’ naar de mens die je ten diepste bent.

Het woordenboek Van Dale spreekt van het ‘stoffelijk niet te bepalen beginsel op grond waarvan de mens leeft…’ en dat vind ik eigenlijk wel mooi uitgelegd. Het gaat om het kind in je hart, de kern van je bestaan. Jij bent in staat tot geloven en hopen en liefhebben.
Dat onze grote moeder aarde vandaag gevaar loopt raakt ons allemaal. Dat de poolkappen smelten is maar een symptoom. Dit is geen simpel gevecht van mensen die het goed menen tegenover mensen die het kwaad bedoelen. Dit is geen Amerikaanse filmplot van de good guys tegen de bad guys. Deze uitdaging betreft ieder mensenhart. Onze ziel is in het geding. Daar bedoel ik mee: je kern, de mens die jij ten diepste bent, en die kern houdt verband met een gemeenschappelijke, een gedeelde noemer.

Wij lijken in dit opzicht op de legendarische dr. Faust, de man met, vreemd om te zeggen, feitelijk twee zielen in de borst, een mens ten diepste goed, maar verongelukt in kennis, gevangen geraakt in zijn eigen menselijke vaardigheid het leven te manipuleren.

‘Alles van waarde is weerloos’, dichtte Lucebert. Ik denk dat dit laatste niet waar is. Het geboorteverhaal van
Jezus brengt ons op het spoor van weerbaarheid. Gewelddadige macht wordt ontmaskerd. Wat oplicht is de macht van liefde en betrokkenheid. Alles van waarde wordt altijd bedreigd, maar het is niet weerloos.